1. Τί είναι ο εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών του ν. 4738/2020 και σε τι αποσκοπεί;

Ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός Ρύθμισης Οφειλών αποτελεί εξωδικαστική διαδικασία ρύθμισης των οφειλών προς τους χρηματοδοτικούς φορείς, το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης. Αποσκοπεί στην παροχή στους συμμετέχοντες πιστωτές ενός λειτουργικού περιβάλλοντος διαμόρφωσης προτάσεων ρύθμισης των οφειλών του εκάστοτε οφειλέτη, προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος πτώχευσής των τελευταίων.

2. Ποια χρέη μπορούν να ρυθμιστούν με τον Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών;

Ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός Ρύθμισης Οφειλών παρέχει την δυνατότητα ρύθμισης όλων των ληξιπρόθεσμων οφειλών που έχουν οι οφειλέτες αποκλειστικά προς τους χρηματοδοτικούς φορείς, το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, εφόσον το οφειλόμενο ποσό προς αυτούς υπερβαίνει το ποσό των 10.000 ευρώ. Μάλιστα, και τούτο αποτελεί καινοτομία του ν. 4738/2020, δύναται να ρυθμιστούν ακόμη και ενήμερες ή εξυπηρετούμενες οφειλές, εφόσον προκύπτει επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης των οφειλετών κατά ποσοστό τουλάχιστον 20%.

Ωστόσο, δεν μπορούν να ρυθμιστούν οφειλές προς άλλους ιδιώτες πιστωτές (π.χ. προμηθευτές, ιδιώτες δανειστές), όπως γινόταν υπό τον προγενέστερο ν. 4469/2017.

3. Σε τί συνίσταται η επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης του οφειλέτη κατά ποσοστό 20% που απαιτεί ο νόμος για την ρύθμιση ενήμερων οφειλών;

Ως επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης του οφειλέτη νοείται αυτή που επέρχεται είτε λόγω μείωσης των εισοδημάτων του, είτε λόγω αύξησης των δαπανών του.

4. Ποια πρόσωπα έχουν δικαίωμα να υποβάλουν αίτηση ένταξης στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών;

Αίτηση υπαγωγής στον εξωδικαστικό μηχανισμό μπορούν να υποβάλουν φυσικά και νομικά πρόσωπα που έχουν πτωχευτική ικανότητα. Σύμφωνα με τις προβλέψεις του νόμου (άρθρο 76 § 1), πτωχευτική ικανότητα έχουν τα φυσικά πρόσωπα και νομικά πρόσωπα που επιδιώκουν οικονομικό σκοπό. Συνεπώς, δικαίωμα για υποβολή αίτησης ένταξης στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών, έχουν τόσο επιχειρήσεις και ελεύθεροι επαγγελματίες, όσο και υπάλληλοι του δημοσίου/ ιδιωτικού τομέα.

5. Σε ποιες περιπτώσειςδεν επιτρέπεται η υποβολή αίτησης ένταξης στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών;

Η υποβολή αίτησης για ένταξη στην διαδικασία του Εξωδικαστικού Μηχανισμού Ρύθμισης Οφειλών δεν επιτρέπεται εφόσον:

α) 90% τουλάχιστον των συνολικών οφειλών του οφειλέτη οφείλονται σε έναν μόνο χρηματοδοτικό φορέα (λ.χ. τράπεζα ή εταιρεία διαχείρισης απαιτήσεων ή εταιρεία χρηματοδοτικής μίσθωσης).

β) Το σύνολο των οφειλών του οφειλέτη προς τους χρηματοδοτικούς φορείς δεν υπερβαίνει το ποσό των 10.000 ευρώ.

γ) Ο οφειλέτης έχει ήδη υποβάλει ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου αίτηση για την επικύρωση συμφωνίας εξυγίανσης, ή για την κήρυξή του σε πτώχευση, ή αίτηση υπαγωγής στον προγενέστερο εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών (ν. 4469/2017), ή αίτηση υπαγωγής στον ν. 3869/2010 για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, ή αίτηση για την προστασία της κύριας κατοικίας του ν. 4605/2019, εκτός αν παραιτηθεί ή έχει παραιτηθεί έγκυρα από τις εν λόγω διαδικασίες μέχρι την υποβολή της αίτησής του για υπαγωγή στην διαδικασία Εξωδικαστικού Μηχανισμού Ρύθμισης Οφειλών του παρόντος νόμου.

δ) Ο οφειλέτης (νομικό πρόσωπο) έχει τεθεί σε λύση ή εκκαθάριση.

ε) Έχει συζητηθεί ενώπιον του δικαστηρίου η αίτηση υπαγωγής σε μία από τις αναφερόμενες στην περίπτωση β΄ διαδικασίες ή στην διαδικασία του άρθρου 68 του ν. 4307/2015, και εκκρεμεί δικαστική απόφαση ή έχει εκδοθεί οριστική απόφαση υπαγωγής, ή δεν έχουν παρέλθει τουλάχιστον 15 μήνες από την δημοσίευση της απόφασης υπαγωγής ή δεν έχουν παρέλθει τουλάχιστον 12 μήνες από την με οποιονδήποτε τρόπο ολοκλήρωση της διαδικασίας του Εξωδικαστικού Μηχανισμού Ρύθμισης Οφειλών του παρόντος νόμου.

στ) Ο οφειλέτης, ή προκειμένου για νομικά πρόσωπα, ο διευθύνων σύμβουλος, διαχειριστής ή εταίρος, έχει καταδικαστεί με αμετάκλητη απόφαση για ένα από τα ακόλουθα αδικήματα: ι) φοροδιαφυγής, ιι) νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, ιιι) υπεξαίρεση, ιv) εκβίαση, απάτη, πλαστογραφία, v) δωροδοκία, δωροληψία, λαθρεμπορία, καταδολίευση δανειστών, χρεοκοπία σε βαθμό κακουργήματος. Κατ΄ εξαίρεση, για το αδίκημα της απάτης σε βάρος του Δημοσίου ή Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης, αρκεί η καταδίκη σε βαθμό πλημμελήματος. Ειδικά, δε, για τους διευθύνοντες συμβούλους, διαχειριστές, εταίρους των νομικών προσώπων, η αξιόποινη πράξη πρέπει να τελέστηκε κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους.

4. Ποιος λαμβάνει την πρωτοβουλία προκειμένου ένας οφειλέτης να υπαχθεί στην διαδικασία του Εξωδικαστικού Μηχανισμού Ρύθμισης Οφειλών;

Η διαδικασία μπορεί να εκκινήσει με πρωτοβουλία είτε του οφειλέτη, είτε των πιστωτών. Στην τελευταία περίπτωση, οι χρηματοδοτικοί φορείς, το Δημόσιο ή οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, μπορούν να κοινοποιήσουν πρόσκληση στον οφειλέτη – με οποιονδήποτε τρόπο λ.χ. με email, συστημένη επιστολή, με δικαστικό επιμελητή, κτλ. – για υποβολή αίτησης εντός προθεσμίας 45 ημερολογιακών ημερών. Η πρόσκληση κοινοποιείται με επιμέλεια του πιστωτή και στην ΕΓΔΙΧ.

5. Τί γίνεται σε περίπτωση που ο οφειλέτης δεν ανταποκριθεί στην πρόσκληση των πιστωτών του;

Η μη υποβολή αίτησης από τον οφειλέτη εντός της ως άνω προθεσμίας που θέτουν οι πιστωτές έχει ως συνέπεια την αυτοδίκαιη περάτωση της διαδικασίας, και σύμφωνα με το άρθρο 8 του ν. 4738/2020 αυτό αξιολογείται σε περίπτωση μεταγενέστερης υποβολής αίτησης από τον οφειλέτη.

6. Πώς υποβάλλεται η αίτηση του οφειλέτη για ένταξη στον εξωδικαστικό μηχανισμό;

Η αίτηση υποβάλλεται από τον οφειλέτη μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (Ε.Γ.Δ.Ι.Χ.).

7. Ποια στοιχεία πρέπει να περιέχει η αίτηση του οφειλέτη;

Σύμφωνα με το άρθρο 9 του ν. 4738/2020 η αίτηση πρέπει να περιέχει υποχρεωτικά τα κάτωθι στοιχεία:

• Πλήρη στοιχεία του οφειλέτη [ονοματεπώνυμο/επωνυμία, διεύθυνση, Α.Φ.Μ., ΚΑΔ (εφόσον ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα ή είναι νομικό πρόσωπο), τηλέφωνο, ηλεκτρονική διεύθυνση], με αναφορά στον κύκλο εργασιών (για νομικά πρόσωπα) ή στο εισόδημα (για φυσικά πρόσωπα) του τελευταίου οικονομικού έτους.

• Κατάλογο όλων των πιστωτών του οφειλέτη με αναφορά των οφειλομένων ποσών ανά πιστωτή και της ημερομηνίας, αναφορικά με την οποία προσδιορίζεται το ύψος της κάθε οφειλής.

• Κατάλογο των κινητών και ακίνητων περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη στην Ελλάδα και την αλλοδαπή με αναφορά στην εκτιμώμενη εμπορική αξία των κινητών περιουσιακών στοιχείων, έτσι ώστε να μπορεί να προσδιορισθεί η αξία ρευστοποίησης της περιουσίας του. Η αξία των ακινήτων προκύπτει από την πρόσφατη δήλωση ΕΝ.Φ.Ι.Α..

• Πλήρη περιγραφή των βαρών και λοιπών εξασφαλίσεων που είναι εγγεγραμμένα επί των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη (είδος βάρους ή εξασφάλισης, πιστωτής, ασφαλιζόμενο ποσό, σειρά, δημόσιο βιβλίο).

• Δήλωση του οφειλέτη για κάθε μεταβίβαση ή επιβάρυνση περιουσιακού του στοιχείου που έγινε εντός των τελευταίων πέντε (5) ετών πριν από την υποβολή της αίτησης.

Εφόσον πρόκειται για οφειλέτη – φυσικό πρόσωπο – κατά το άρθρο 10 § 1 υποβάλλονται επιπλέον υποχρεωτικά :

α) Πλήρη στοιχεία του συζύγου και των εξαρτώμενων μελών.

β) Κατάλογος των κινητών και ακίνητων περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη στην Ελλάδα και την αλλοδαπή με αναφορά στην εκτιμώμενη εμπορική αξία των κινητών περιουσιακών στοιχείων για τον/την σύζυγο ή τον/την συμβίο/α και τα εξαρτώμενα μέλη.

γ) Στοιχεία για το οικογενειακό εισόδημα του αιτούντος από οποιαδήποτε πηγή και αιτία.

Εφόσον πρόκειται για οφειλέτη – νομικό πρόσωπο – κατά το άρθρο 10 § 2 υποβάλλονται επιπλέον υποχρεωτικά:

α) Αναφορά στον κύκλο εργασιών του κατά την τελευταία χρήση πριν από την υποβολή της αίτησης και στις συνολικές υποχρεώσεις του έναντι των πιστωτών του, περιγραφή της δραστηριότητάς του, της οικονομικής του κατάστασης, των λόγων της οικονομικής του αδυναμίας και των προοπτικών της επιχείρησής του.

β) Δήλωση για κάθε καταβολή μερίσματος από τον οφειλέτη προς τους μετόχους ή εταίρους ή άλλη συναλλαγή, εκτός των τρεχουσών συναλλαγών της επιχείρησης, που έγινε εντός των τελευταίων δύο (2) ετών πριν από την υποβολή της αίτησης.

γ) Στοιχεία κάθε νομικού προσώπου συνδεδεμένου με τον οφειλέτη στην διάρκεια των εξήντα (60) μηνών που προηγούνται της ημερομηνίας υποβολής της αίτησης, καθώς και πλήρη στοιχεία ακινήτων ή άλλων περιουσιακών στοιχείων που τυχόν μεταβιβάστηκαν από τον οφειλέτη σε πρόσωπα συνδεδεμένα με εκείνον στην διάρκεια των εξήντα (60) μηνών που προηγούνται της ημερομηνίας υποβολής της αίτησης.

δ) Κατάλογος των προσώπων που αμείβονται από τον οφειλέτη και τα οποία αποτελούν συνδεδεμένα πρόσωπα με αυτόν, καθώς και ανάλυση των αμοιβών αυτών κατά τα τελευταία δύο (2) έτη πριν από την υποβολή της αίτησης.

ε) Χρηματοοικονομικές καταστάσεις των τελευταίων πέντε (5) περιόδων, οι οποίες πρέπει να είναι δημοσιευμένες, εφόσον προβλέπεται αντίστοιχη υποχρέωση.

στ) Προσωρινό ισοζύγιο, εντός του τριμήνου που προηγείται της υποβολής, τεταρτοβάθμιων λογαριασμών του αναλυτικού καθολικού της γενικής λογιστικής, εφόσον προβλέπεται η κατάρτισή του.

8. Πώς προσδιορίζεται η αξία των ακινήτωνπου δηλώνονται στην αίτηση;

Αν δηλώνεται ακίνητο που βρίσκεται στο εξωτερικό, ο οφειλέτης μπορεί να αναφέρει την τυχόν υπάρχουσα αντικειμενική του αξία. Αλλιώς, αυτή προσδιορίζεται από εκτιμητή ακινήτων, η έκθεση του οποίου και συνυποβάλλεται με την αίτηση. Για τα ακίνητα που βρίσκονται στην Ελλάδα, η εκτίμηση της αξίας τους προκύπτει με βάση τον Ε.Ν.Φ.Ι.Α ή την κατά το νόμο προκύπτουσα αντικειμενική τους αξία.

9. Η υποβολή της αίτησης συνεπάγεται την άρση του τραπεζικού και φορολογικού απορρήτου του οφειλέτη;

Ναι, με την υποβολή της αίτησης ο οφειλέτης παρέχει την άδεια για την άρση του τραπεζικού και φορολογικού απορρήτου του. Επίσης, τεκμαίρεται ότι παρέχεται από αυτόν η άδεια (προς την Ε.Γ.Δ.Ι.Χ ως εποπτεύουσα την ηλεκτρονική πλατφόρμα αρχή) – χωρίς ανάγκη σχετικής σε αυτήν (την αίτηση) αναφοράς – για άντληση εγγράφων από δημόσιες υπηρεσίες, τράπεζες, κτλ., και την κοινοποίηση αυτών αλλά και των υποστηρικτικών της αίτησης στοιχείων και εγγράφων σε όλους τους συμμετέχοντες πιστωτές. Αν ο αιτών είναι φυσικό πρόσωπο, την αίτησή του πρέπει να συνυπογράψουν ο/η σύζυγος, ο/η συμβίος/α και κάθε εξαρτώμενο μέλος, ώστε με την συνυπογραφή τους να τεκμαίρεται επίσης η άντληση και κοινοποίηση των προσωπικών τους στοιχείων σε όλους τους συμμετέχοντες στην διαδικασία πιστωτές.

10. Η υποβολή της αίτησης υπαγωγής στην διαδικασία του Εξωδικαστικού Μηχανισμού Ρύθμισης Οφειλών υποχρεώνει τους χρηματοπιστωτικούς φορείς να ρυθμίσουν τα χρέη του αιτούντος οφειλέτη;

Όχι, οι χρηματοπιστωτικοί φορείς δεν υποχρεούνται να προβούν σε ρύθμιση των χρεών του οφειλέτη. Μπορούν ωστόσο να υποβάλουν πρόταση ρύθμισης προς τον οφειλέτη. Έχουν δε διακριτική ευχέρεια τόσο ως προς την υποβολή ή μη πρότασης, όσο και ως προς το περιεχόμενο της τυχόν υποβαλλόμενης πρότασης. Εάν η πρόταση εξασφαλίσει την συναίνεση του οφειλέτη, της πλειοψηφίας των συμμετεχόντων πιστωτών, δηλαδή 60% του συνόλου των απαιτήσεων των χρηματοδοτικών φορέων, και τουλάχιστον το 40% των απαιτήσεων των χρηματοδοτικών φορέων που έχουν εμπράγματη ασφάλεια, υπογράφεται μεταξύ των συναινούντων πιστωτών και του οφειλέτη η σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών.

Σημείωση : Για την πλειοψηφία δεν υπολογίζονται πλέον οι απαιτήσεις του Δημοσίου και των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης, αλλά μόνον οι απαιτήσεις των χρηματοδοτικών φορέων.

11. Ποιους κανόνες πρέπει να ακολουθούν οι χρηματοδοτικοί φορείς κατά την κατάρτιση πρότασης ρύθμισης προς τον οφειλέτη;

• Να λαμβάνουν υπόψη τους την ικανότητα αποπληρωμής του οφειλέτη, δηλαδή τι μπορεί να δώσει με βάση τα εισοδήματα του.
• Να τηρείται η αρχή της μη χειροτέρευσης της θέσης του εκάστοτε πιστωτή, δηλαδή κανένας πιστωτής δεν πρέπει να λάβει λιγότερα χρήματα από όσα θα λάμβανε σε περίπτωση ρευστοποίησης της περιουσίας του οφειλέτη και των εγγυητών.
• Να τηρείται η αρχή της σύμμετρης ικανοποίησης των πιστωτών.
• Να εξυπηρετείται η αρχή να καταστεί η οφειλή βιώσιμη και να αποτραπεί ο κίνδυνος της πτώχευσης.

12. Πώς διασφαλίζεται η τήρηση των ως άνω κανόνων;

Η τήρηση των ως άνω κανόνων διασφαλίζεται μέσω της χρήσης ενός υπολογιστικού εργαλείου (ηλεκτρονικός αλγόριθμος) ο οποίος, αξιολογώντας την οικονομική κατάσταση του εκάστοτε οφειλέτη – μετά την κάλυψη των εύλογων και ανελαστικών δαπανών διαβίωσής του αν πρόκειται για φυσικό πρόσωπο – θα παράγει μια πρόταση ρύθμισης που θα προσδιορίζει τους όρους της σύμβασης αναδιάρθρωσης, ήτοι θα καθορίζει σε δόσεις το τελικό ποσό, καθώς και την χρονική περίοδο αποπληρωμής ανά καταλαμβανόμενο πιστωτή λαμβάνοντας υπόψη: α) την ικανότητα αποπληρωμής του οφειλέτη, β) την αξία ρευστοποίησης των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη, γ) την κατάταξη των απαιτήσεων των πιστωτών με βάση τις τυχόν εμπράγματες εξασφαλίσεις ή τα προνόμιά τους.

Εφόσον οι χρηματοπιστωτικοί φορείς αποδεχθούν την πρόταση ρύθμισης που προκύπτει από τον αλγόριθμο και την αποδεχθεί και ο οφειλέτης, θα επιτευχθεί η σύμβαση αναδιάρθρωσης.

13. Ο αλγόριθμος λαμβάνει υπόψη και την συνολική περιουσία του οφειλέτη, συνοφειλετών και εγγυητών;

Όχι, οι τυχόν εγγυητές και συνοφειλέτες δεν καλούνται να συμμετάσχουν, άρα δεν λαμβάνεται υπόψη η περιουσία τους ως συνολική περιουσία του οφειλέτη.

14. Μπορεί ο οφειλέτης να επιλέξει τον αριθμό των δόσεων της πρότασης ρύθμισης;

Όχι. Προκύπτει από τον ως άνω ηλεκτρονικό αλγόριθμο.

Μάλιστα για πρώτη φορά παρέχεται αποπληρωμή οφειλών προς το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης σε έως 240 δόσεις, δηλαδή σε διπλάσιο αριθμό δόσεων από ό,τι προβλεπόταν μέχρι σήμερα στο προγενέστερο νομικό πλαίσιο.

Για οφειλές προς τράπεζες και διαχειριστές δανείων η διευθέτησή τους μπορεί να γίνει σε έως 420 δόσεις.

15. Με ποιους όρους το Δημόσιο και οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης αποδέχονται την σύμβαση αναδιάρθρωσης των οφειλώνκαι σε πόσες δόσεις δύναται να ρυθμιστούν οι οφειλές;

Το Δημόσιο και οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης αποδέχονται την σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών που τους κοινοποιείται, εφόσον:

α) Η σύμβαση αναδιάρθρωσης έχει εγκριθεί από την απαιτούμενη πλειοψηφία των χρηματοδοτικών φορέων και τον οφειλέτη.

β) Οι απαιτήσεις του Δημοσίου και των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης δεν υπερβαίνουν το ποσό του 1.500.000 ευρώ.

γ) Το Δημόσιο και οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης έχουν συνολικά λιγότερες απαιτήσεις από τις συνολικές απαιτήσεις των χρηματοδοτικών φορέων κατά του οφειλέτη.

δ) Το Δημόσιο ή οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης δεν θα λάβουν με την σύμβαση ποσά μικρότερα από εκείνα που θα ελάμβαναν σε περίπτωση που κινούσαν διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης κατά του οφειλέτη.

ε) Η αποπληρωμή των ποσών προς το Δημόσιο ή τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης γίνει με έως και με 240 μηνιαίες δόσεις, με καταβολή μηνιαίας δόσης τουλάχιστον 50 ευρώ, ενώ απαγορεύεται και η παροχή περιόδου χάριτος σύμφωνα με το άρθρο 22 του νόμου.

16. Μπορεί να επιτευχθεί διαγραφή μέρους των οφειλών προς το Δημόσιο ή τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης και τις Τράπεζες;

Ως προς το Δημόσιο/ Φ.Κ.Α: Μπορούν να διαγραφούν απαιτήσεις του Δημοσίου και των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης από τόκους, προσαυξήσεις και πρόστιμα. Ειδικότερα, μπορεί να διαγραφεί έως ποσοστό 95% των απαιτήσεων του Δημοσίου από πρόστιμα που έχουν επιβληθεί από την φορολογική αρχή και ποσοστό 85% των απαιτήσεων του Δημοσίου και των Φ.Κ.Α. από προσαυξήσεις ή τόκους εκπρόθεσμης καταβολής.

Ωστόσο, η διαγραφή βασικής οφειλής – δηλαδή του κεφαλαίου – από παρακρατούμενους (λ.χ. φόρος από μισθωτή εργασία, από αμοιβές επιχειρηματικής δραστηριότητας, από τόκους ή μερίσματα) και επιρριπτόμενους φόρους (λ.χ. Φ.Π.Α) προς το Δημόσιο και από ασφαλιστικές εισφορές, απαγορεύεται όπως προβλέπει ρητά το άρθρο 22 § 6δ του νόμου.

Σημείωση : H διαγραφή γίνεται υπό την προϋπόθεση της πλήρους αποπληρωμής του ποσού που θα προκύψει από την ρύθμιση των οφειλών, ενώ η διαγραφή των οφειλών του Δημοσίου γίνεται κατά σειρά παλαιότητας, δηλαδή από την παλαιότερη στην νεότερη με κριτήριο το χρόνο καταχώρισης της οφειλής στα βιβλία εισπρακτέων εσόδων.

Από την ημερομηνία έναρξης ισχύος της σύμβασης αναδιάρθρωσης και κατά την διάρκεια ισχύος αυτής, δεν υπολογίζονται τα πρόστιμα του άρθρου 57 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας και του άρθρου 6 του Κ.Ε.Δ.Ε.

Ως προς τις Τράπεζες και λοιπούς χρηματοδοτικούς φορείς: Μπορεί να επιτευχθεί διαγραφή μέρους των οφειλών του εκάστοτε πιστωτή με βάση την πρόταση ρύθμισης οφειλής και εφόσον τηρείται η αρχή της μη χειροτέρευσης της θέσης των πιστωτών, ως προαναφέρθηκε.

Για οφειλές προς τράπεζες και διαχειριστές δανείων η διευθέτησή τους μπορεί να γίνει σε έως 420 δόσεις.

17. Η σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών που υπογράφεται από τον οφειλέτη επηρεάζει τυχόν εγγυητές και συνοφειλέτες;

Η σύμβαση αναδιάρθρωσης των οφειλών που καταρτίζεται μεταξύ πιστωτών και οφειλέτη δεν επηρεάζει καταρχήν τους τυχόν συνοφειλέτες ή εγγυητές. Εφόσον οι ίδιοι δεν συμβάλλονται εξακολουθούν να ευθύνονται με τους ίδιους όρους που ευθύνονταν για τις οφειλές τους. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ακόμη και τυχόν μερική διαγραφή της οφειλής του αιτούντα – οφειλέτη, δεν επηρεάζει την ευθύνη τους που παραμένει ακέραια για το σύνολο της οφειλής. Συνεπώς, θα πρέπει και οι ίδιοι – αν επιθυμούν την ρύθμιση των οφειλών τους – να υποβάλλουν ξεχωριστή αίτηση ένταξης στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών.

18. Ο νόμος θέτει προθεσμία για την υπογραφή της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών;

Σύμφωνα με το άρθρο 16 του νόμου, αν δεν υπογραφεί σύμβαση μεταξύ οφειλέτη και πιστωτών μέσα σε δύο μήνες από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης του οφειλέτη, η διαδικασία θεωρείται περατωθείσα ως άκαρπη.

Σε κάθε περίπτωση, η διαδικασία μπορεί να περατωθεί και νωρίτερα, εφόσον οι πιστωτές απορρίψουν την αίτηση του οφειλέτη ή αρνηθούν να υποβάλλουν πρόταση προς αυτόν, ή εφόσον ο οφειλέτης δεν υποβάλλει αίτηση εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας μετά από την πρόσκληση των πιστωτών (βλ. ερώτηση 4 του παρόντος).

19. Υπάρχει δυνατότητα να παραταθεί η προθεσμία για την ολοκλήρωση της διαδικασίας;

Ο νόμος προβλέπει την δυνατότητα έκδοσης Υπουργικής Απόφασης για την παράτασης της προθεσμίας, όταν η μη τήρησή της δεν οφείλεται σε υπαιτιότητα του μέρους που την αιτείται.

20. Μπορεί οι χρηματοδοτικοί φορείς να καταγγείλουν τις δανειακές συμβάσεις του οφειλέτη με αιτία την υποβολή της αίτησης ένταξης στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών;

Σύμφωνα με το άρθρο 12 § 2 του νόμου, η υποβολή της αίτησης ένταξης στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών δεν συνιστά σπουδαίο λόγο για την καταγγελία διαρκών συμβάσεων.

21. Ποια είναι τα αποτελέσματα της υποβολής αίτησης ένταξης στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών; – Τί προβλέπεται για την αναγκαστική εκτέλεση των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη;

Από την υποβολή της αίτησης ένταξης στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας:

α) Αναστέλλεται η λήψη αναγκαστικών μέτρων και η συνέχιση της διαδικασίας της αναγκαστικής εκτέλεσης.

β) Αναστέλλεται η ποινική δίωξη για τα αδικήματα της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο και της μη καταβολής ασφαλιστικών εισφορών αναφορικά με τις οφειλές των οποίων ζητείται η ρύθμιση.

γ) Σύμφωνα με το άρθρο 18, η αναστολή δεν καταλαμβάνει την διενέργεια τυχόν πλειστηριασμού που έχει προγραμματισθεί εντός 3 μηνών από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης, καθώς και οποιαδήποτε προπαρασκευαστική ενέργεια του πλειστηριασμού (συμπεριλαμβανομένης και της κατάσχεσης).

Η αναστολή παύει με την τυχόν κοινοποίηση προς τον οφειλέτη της απόφασης περί μη υποβολής πρότασης συμφωνίας αναδιάρθρωσης, ή με την καθ’ οιονδήποτε τρόπο απόρριψη της αίτησής του.

22. Αν η διαδικασία του Εξωδικαστικού Μηχανισμού Ρύθμισης Οφειλών αποτύχει μπορεί να αρχίσει ή να συνεχιστεί – εφόσον δεν ολοκληρώθηκε – η διαδικασία επίλυσης καθυστερήσεων του Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών;

Η υποβολή αίτησης ένταξης στην διαδικασία του Εξωδικαστικού Μηχανισμού Ρύθμισης Οφειλών αναστέλλει την διαδικασία του Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών. Αν για οποιονδήποτε λόγο, η διαδικασία αυτή δεν τελεσφορήσει, η διαδικασία του Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών συνεχίζεται από το σημείο στο οποίο βρισκόταν πριν την αναστολή, κατόπιν αίτησης του οφειλέτη ή του πιστωτή, η οποία πρέπει να λάβει χώρα εντός 30 ημερών από την, με οποιονδήποτε τρόπο, λήξη της διαδικασίας.

23. Τί θα συμβεί σε περίπτωση που ο οφειλέτης αθετήσει εν μέρει την σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών;

Εάν ο οφειλέτης καταστεί υπερήμερος ως προς την καταβολή 3 δόσεων προς οποιονδήποτε από τους πιστωτές του, ο πιστωτής δικαιούται να καταγγείλει την σύμβαση αναδιάρθρωσης. Ομοίως, αν η υπερημερία του οφειλέτη έχει ως αποτέλεσμα το συνολικό ποσό που δεν έχει καταβληθεί να υπερβαίνει σε αξία το 3% του συνολικά οφειλόμενου ποσού, κάθε πιστωτής μπορεί να καταγγείλει την σύμβαση. Η καταγγελία της ρύθμισης από κάποιον πιστωτή σημαίνει ότι ο οφειλέτης χάνει την ρύθμιση προς αυτόν μόνο τον πιστωτή, στον οποίο πλέον θα οφείλει όσα όφειλε πριν την ρύθμιση, ενώ ο τελευταίος θα μπορεί να στραφεί άμεσα εναντίον του προς ικανοποίηση της απαίτησής του. Η σύμβαση αναδιάρθρωσης των οφειλών όμως εξακολουθεί να ισχύει και να δεσμεύει τους υπόλοιπους πιστωτές που δεν έχουν καταγγείλει.

24. Τί θα συμβεί σε περίπτωση δήλωσης από τον οφειλέτη ψευδών στοιχείων ή απόκρυψης αληθινών;

Η αίτηση για την ένταξη στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών υπέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης του αιτούντα για την ακρίβεια και την πληρότητα του περιεχομένου αυτής και των συνυποβαλλόμενων εγγράφων. Αν αποδεικνύεται από δημόσια έγγραφα ότι ο οφειλέτης έχει καταχωρήσει ανακριβή ή ψευδή στοιχεία, τότε η τυχόν υπογραφείσα σύμβαση αναδιάρθρωσης θεωρείται αυτοδικαίως άκυρη ως προς τον θιγόμενο πιστωτή και ο οφειλέτης εκπίπτει όλων των δικαιωμάτων που απέκτησε λόγω της ρύθμισης. Ο δε θιγόμενος πιστωτής μπορεί να κινήσει άμεσα διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης προς ικανοποίηση των απαιτήσεών του και η εν λόγω οφειλή επιβαρύνεται με επιτόκιο ίσο με το ανώτατο παρεμβατικό επιτόκιο της ΕΚΤ, προσαυξημένο κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες.

25. Ποια αποτελέσματα έχει η επιτυχής ολοκλήρωση της ρύθμισης από τον οφειλέτη σύμφωνα με τους όρους της;

Με την καταβολή του συνόλου των ποσών που προκύπτουν με βάση την σύμβαση αναδιάρθρωσης σε κάθε συμβαλλόμενο πιστωτή, αποσβήνεται το τμήμα της (αρχικής) απαίτησης που υπερβαίνει το ποσό της ρύθμισης και, ακολούθως, κάθε καταλαμβανόμενος από την ρύθμιση πιστωτής παρέχει στον οφειλέτη πιστοποίηση της ρυθμισμένης απαίτησής του, η οποία αποτελεί τίτλο εξόφλησης αυτής και τίτλο διαγραφής για το ποσό που διαγράφηκε από το σύνολο των απαιτήσεων του πιστωτή.

26. Τί είναι το πρόγραμμα επιδότησης καταβολής δόσεων που προβλέπει ο νόμος;

Σε οφειλέτες που είτε έχουν ρυθμίσει τις οφειλές τους, είτε δεν έχουν καθυστερήσει την αποπληρωμή τους για διάστημα άνω των 90 ημερών, παρέχεται, υπό τις προϋποθέσεις του νόμου, πενταετής επιδότηση για την αποπληρωμή των δανείων τους για τα οποία έχει εγγραφεί – πριν την υποβολή της αιτήσεως – προσημείωση υποθήκης ή υποθήκη επί της κύριας κατοικίας τους. Το ποσό της επιδότησης κυμαίνεται από 70 έως 210 ευρώ, ανάλογα και με την οικογενειακή κατάσταση του οφειλέτη.